Turystyka/Emeq Yizre'el

Dolina Jizreel (Emeq Izre'el) jest rozległą doliną położoną w głębi lądu, w południowej części Galilei (Dystrykt Północny, w Izraelu) Czasami jest także nazywana Równiną Esdraelon.

Dolina Jizreel to trójkątna w zarysie nizina o powierzchni około 365 km2, która za pośrednictwem mniejszych dolin przy jej północno-zachodnich i południowo-wschodnich krańcach łączy dolinę ryftową z równiną nadbrzeżną położoną na północ od Hajfy. Jest to obszerny teren zlewiska rzeki Nahal Kiszon.

Północną granicę doliny Jizreel wyznaczają wzgórza Dolnej Galilei, natomiast jej południową granicę wyznaczają wapienne wzgórza Menasze, które w kierunku zachodnim przechodzą w masyw Karmel (Dystrykt Hajfy). Wzgórza Menasze zajmują obszar o długości około 18 km i szerokości około 12 km, a wysokość ich wzrasta w miarę posuwania się na południe. Cały ten pas wzgórz porośnięty jest pięknymi lasami dębowymi, których tutejsza odmiana zrzuca liście, podobnie jak w rejonie Góry Tabor. Pofałdowane skały są przykryte plątaniną krzewów i ciernistych pnączy.
Na północnym skraju wzgórz (południowo-zachodnia część doliny Jizreel) znajduje się wyniosłe wzgórze, na którym wznosiła się izraelska warownia Megiddo. Utworzono tutaj Park Narodowy Megiddo. Można tu zwiedzać pozostałości starożytnego miasta Megiddo, pochodzącego z trzeciego tysiąclecia p.n.e. Już wówczas miasto posiadało olbrzymie mury obronne. Megiddo posiadało strategiczne położenie przy szlaku handlowym prowadzącym z Egiptu do Syrii i Babilonii. Około 1486 roku p.n.e. Megiddo zostało zdobyte przez faraona Thutmosisa III. Izraelczykom nie udało się zdobyć miasta w okresie podboju Kanaanu. Dopiero król Dawid zdobył Megiddo. Kompleks ruin Megiddo oferuje wiele turystycznych atrakcji. Można tu podziwiać pozostałości pałacu i kompleksów stajni dla 450 koni i rydwanów. W centrum znajduje się silos na ziarno. Atrakcją jest udostępniony do zwiedzania podziemny szyb (36 metrów głębokości) i podziemny tunel wodny (65 metrów długości), które umożliwiały sprowadzanie wody z naturalnego źródła znajdującego się u północno-zachodniego podnóża wzgórza.
W pobliżu ruin znajduje się Kibbutz Megiddo.

Dalej na południe ciągną się wzgórza Iron, stykające się z północnym skrajem doliny Dotan (Sahel Arrabe). Pod drugiej stronie (zachodniej) doliny Dotan znajduje się pasmo Gilboa.

Masyw Gilboa

Grzbier górski Gilboa wznosi się nad doliną Jezreel. Zakreśla on mniej więcej linię łuku i wznosi się do wysokości 538 metrów nad poziomem morza. Po północnej i wschodniej stronie masywu zbocza opadają stromo, tworząc doliny Charod i Bet She'an. Znajduje się tutaj wiele pięknych źródeł i potoków spływających w stronę Jordanu. Po stronie zachodniej pasmo Gilboa opada przyjmując najpierw formę tarasu o wysokości około 300 metrów, a następnie przechodzi w tarasowe zbocza.
W masywie góry Gilboa znajdują się dwa religijne kibuce - Ma'ale Gilboa i Merav. Największą tutejszą atrakcją jest kwitnący co roku na przedwiośniu Irys Gilboa, piękny fioletowy kwiat. Liczni turyści przyjeżdżają, aby podziwiać jego piękno.
W pobliżu znajduje się przepiękny Park Narodowy Gan HaShelosha, którego opis można znaleźć przy mieście Bet She'an.

Na stokach masywu górskiego Gilboa znajduje się również Park Narodowy Harod Spring. Do doliny Jezreel w tym miejscu spływają czyste wody górskich potoków z Gilboa. Źródła potoków znajdują się w jaskiniach, położonych na stokach gór. Ciekawostką jest jaskinia Gedeona, w której tradycyjnie przebywał ten żydowski bohater. Z miejsca powyżej jaskini rozciąga się wspaniały widok na dolinę Jezreel i Dolną Galileę. W pobliżu umieszczono pomnik poświęcony pamięci żydowskich mieszkańców doliny Jezreel, którzy zginęli podczas wojen.
Na terenie parku znajduje się basen kąpielowy, zielone tereny piknikowe i miejsca noclegowe.

Współcześnie teren doliny Jizreel jest bardzo dobrze zmeriolowany i intensywnie rozwija się tutaj nowoczesne rolnictwo. Żyzne gleby i obfitość strumieni zadecydowały o rolniczym charakterze tutejszych osiedli i wiosek. Na równinie uprawia się bawełnę, zboża i buraki. Tutejsze osady to nowoczesne miejscowości, w których znajdziemy różnorodne ośrodki kultury i rozrywki. Centralne położenie doliny na skrzyżowaniu wielkich ciągów komunikacyjnych wpływa dodatkowo na szybki rozwój gospodarczy tego regionu. Największym obecnym miastem równiny jest Afula, która spełnia rolę centrum gospodarczego, usługowego i handlowego całej doliny.
Niestety długie lata intensywnej eksploatacji ziemi oraz obciążania podziemnych warstw wodonośnych przez budowę zbiorników retencyjnych i stawów rybnych spowodowały poważne zagrożenie dla żyzności tych ziem. Zostały naruszone naturalne drogi odpływu nadmiaru wód z doliny Jizreel. W latach osiemdziesiątych nastąpił znaczny wzrost poziomu wód podziemnych - miejscami do wysokości prawie 1,5 metra nad powierzchnię gleby, tworząc nieruchome bajorka. Specjaliści z Żydowskiego Funduszu Rozwoju Narodowego opracowali plan ratowania doliny Jizreel. Zmniejszono liczbę zbiorników retencyjnych i sztucznych stawów, łącząc je jednocześnie z potokiem Kiszon. Osuszono i umocniono brzegi potoku Kiszon, który odprowadza swe wody do Morza Śródziemnego. Osuszono i oczyszczono koryta pozostałych rzek, i wybudowano przepuszczalną podziemną linię wodociągową. Pozwoliło to osuszyć znaczne obszary ziemi. Woda została wypompowana, a obniżając poziom zbiorników powierzchniowych, zmniejszono ich nacisk na wody podziemne. W ten sposób uratowano dolinę Jizreel, chlubę pionierów syjonizmu i programów rozwoju regionalnego.

--------------------------------------------------

Opracowano na podstawie "Explorer Izrael", "Pascal Izrael", "Winnica", "Świat Biblii", biuletynów Ambasady Izraela w Polsce, witryn internetowych rządu Izraela i innych opracowań dotyczących Państwa Izrael.

--------------------------------------------------